Προβολή Τραγουδιού
Ατό κοιμάται αψηλά/Σα χ̌είλι͜α σ’ έ͜εις το γιατρικόν |
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιώργος Σοφιανίδης
Ατό κοιμάται αψηλά και σ’ άσπρα τα κρεβάτι͜α Την καρδι͜ά μ’ ετσ̌ουρούεψα σ’ ατεινές τα σοκάκια Είπα, μα την Παναΐαν! Θα ερωτώ και θα ’ρημώ και πού καικά -ν- εβλάβες Τραυάγγελον θα ’φτάγω σε με δώδεκα ποπάδες Έφαες με, θ’ αποθάνω! Πουλί μ’, τη χωριστέρα σου ντό βάλτς απάν’ σο γιάνι; Εμορφάδα σ’ κανείται σε μ’ αλείφκεσαι πογιάν-ι Είπα, μα την Παναΐαν! Τ’ εμόν η ψ̌η κι ο θάνατον, πουλί μ’, σ’ εσά τα χ̌έρι͜α Αν θέλτς με τσ’ αγγέλτς έπαρ’ το αν θέλτς με τα μαχ̌αίρι͜α Έφαες με, θ’ αποθάνω! ♫ Σα χ̌είλι͜α σ’ έ͜εις το γιατρικόν, πουλί μ’, θα φαρμακούμαι Για δὼμα έναν φίλεμαν να λαρούμαι και σ’κούμαι Ο πρόσωπος ι-σ’ θάνατος τ’ ομμάτι͜α σ’ τογραεύ’νε Το στέσιμο σ’ κι η καλατσ̌ή σ’ τον άνθρωπον μαεύ’νε Άνθρωπον ’κ’ εχολίασαν, πουλί μ’, τ’ εσά τα χ̌είλι͜α Τον τσ̌εχέλ’ και τον ατζ̌αμήν εμάθιζαν/εμάτσανε ακίλια Κορτσόπον εγροικώ ατο ντο πολλά -ν- αγαπάς με Αποφκακέσ’ κι από μακρά τερείς και ’κι χορτά͜εις με ♫ Στεφανωμένον είδα σε ας σην αύλι͜α σ’ εξέβες Την ψ̌η μ’ σα δύο έσ̌κισες πέραν-περού εδέβες ’Κι ξέρω ντ’ έρθεν εύρε με αούτο τον καιρόν-ι Η σεβντι͜ά εμέν φαρμακών’ γιόξαμ’ ’μεν παλαλώνει; Τ’ εσόν εγάπ’ τρανόν έτον κι ατώρα ’κι κανείται Άμον του Θεού το νερόν ντ’ εχτέθεν και τελείται Η αμαρτία ’κ’ έν’ τ’ εμόν το κρίμαν ’κ’ έν’ τ’ εσόν-ι Η ψ̌η μ’ πολλά θέλ’ την εγάπ’, το χώμαν το νερόν-ι
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αγγέλτς | αγγέλους | ||
ακίλια | μυαλά, λογική | akıl/ʿaḳl | |
αλείφκεσαι | αλείβεσαι | ||
άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
αούτο | αυτό/ή | ||
απάν’ | πάνω | ||
αποθάνω | πεθαίνω | ||
αποφκακέσ’ | από κάτω πέρα | ||
ατεινές | αυτηνής | ||
ατώρα | τώρα | ||
αύλι͜α | αυλή | ||
βάλτς | βάζεις, τοποθετείς | ||
γιάνι | πλάι, πλευρό | yan | |
γιόξαμ’ | ή μήπως | yoksa+μη | |
δὼμα | δώσε μου | ||
έ͜εις | έχεις | ||
εβλάβες | βλάφθηκες | ||
εγάπ’ | αγάπη | ||
εγροικώ | καταλαβαίνω | ||
εδέβες | πέρασες, έφυγες, διάβηκες | διαβαίνω | |
εμάθιζαν | μάθαιναν σε, δίδασκαν | ||
εμάτσανε | έμαθαν κτ σε κπ, δίδαξαν | μαθίζω | |
εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
εμορφάδα | ομορφιά | ||
έν’ | είναι | ||
εξέβες | βγήκες | ||
έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
έρθεν | ήρθε | ||
ερωτώ | ρωτάω | ||
εσά | δικά σου/σας | ||
εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
έτον | ήταν | ||
ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
εύρε | βρήκε | ||
έφαες | έφαγες | ||
εχολίασαν | έκαναν κπ να θυμώσει/αγανακτήσει | ||
εχτέθεν | απέκτησε | ||
θάνατον | θάνατος | ||
θέλτς | θέλεις | ||
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
κανείται | φτάνει, είναι αρκετό | ||
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
λαρούμαι | γιατρεύομαι, θεραπεύομαι | ||
μαεύ’νε | μαγεύουν | ||
μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
ομμάτι͜α | μάτια | ||
παλαλώνει | τρελαίνει κπ | ||
πέραν-περού | πέρα ως πέρα | ||
πογιάν | μπογιά, βαφή, χρώμα | boya | |
πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
ποπάδες | παπάδες | ||
πρόσωπος | πρόσωπο | ||
’ρημώ | (ερημώ ή ορημώ) ερευνώ, ρωτάω σχετικά με κτ | ἐρέω, ἔρομαι | |
σεβντι͜ά | έρωτα, αγάπη | sevda/sevdā | |
σ’κούμαι | σηκώνομαι | ||
τελείται | (αμτβ.) τελειώνει, εξαντλείται, μτφ. πεθαίνει | ||
τερείς | κοιτάς | ||
τογραεύ’νε | κομματιάζουν | doğramak | |
τραυάγγελον | (τετραυάγγελον), προσευχή που περιέχει εδάφια από τα ευαγγέλια των 4 ευαγγελιστών η οποία διαβαζόταν για τον σκοπό ίασης ασθενειών | ||
τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
τσ̌εχέλ’ | άπειρο, ανώριμο, άβγαλτο | cehil/cehl | |
φαρμακούμαι | φαρμακώνομαι | ||
φίλεμαν | φιλί | ||
’φτάγω | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
χορτά͜εις | χορταίνεις | ||
χωριστέρα | χωρίστρα | ||
ψ̌η | ψυχή |