Προβολή Τραγουδιού
Θεέ μ’, σο παραπέντε |
Όσα ’κ’ επρόφτασα να λέωΣτιχουργοί: Χρήστος Αντωνιάδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Φίκος Καλλιφατίδης, Χρήστος Χρυσανθόπουλος
Έναν δράμ’ και έναν βούραν τη ζωής τα χαρεσίας κι ο κόσμον εμουν γομάτον δάκρυ͜α, πόλεμοι, φωτίας Όι! Θεέ μ’, σο παραπέντε τα χτήνι͜α τα δεκαπέντε ίλιαμ τα οχτώ τα βούδι͜α ποίσον ατ’ς ανθρώπ’ς μ’ αχούλι͜α κι αν ξαν σύρ’νε ση ζεμίαν δέσον ατ’ς σα παθενία Τα νερά, τη γης το χώμαν εφαρμάκωσαν, νε ρίζα μ’! Εποίκαν τον ουρανόν μαύρον πίσσα και καρβών’ Όι! Θεέ μ’, σο παραπέντε τα χτήνι͜α τα δεκαπέντε ίλιαμ τα οχτώ τα βούδι͜α ποίσον ατ’ς ανθρώπ’ς μ’ αχούλι͜α κι αν ξαν σύρ’νε ση ζεμίαν δέσον ατ’ς σα παθενία Σα ραχ̌ία και σ’ ορμάνι͜α άλλο ’κι πετούν πουλία Τα ποράνι͜α στυποζώμι͜α κι άμον την κατσ̌ά τα χ̌ιόνι͜α Όι! Θεέ μ’, σο παραπέντε τα χτήνι͜α τα δεκαπέντε ίλιαμ τα οχτώ τα βούδι͜α ποίσον ατ’ς ανθρώπ’ς μ’ αχούλι͜α κι αν ξαν σύρ’νε ση ζεμίαν δέσον ατ’ς σα παθενία
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανθρώπ’ς | ανθρώπους | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| αχούλι͜α | μυαλά | akıl/ʿaḳl | |
| βούδι͜α | βόδια | ||
| βούραν | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| γομάτον | γεμάτο/η | ||
| δέσον | (προστ.) δέσε | ||
| δράμ’ | μονάδα βάρους, το 1/400 της οκάς, πολλή μικρή ποσότητα από κάτι | μεσ. ελλ. δράμιον < τουρκ. dirhem < περσ. dirham < αρχ. ελλ. δραχμή (αντιδάνειο) | |
| εμουν | μας | ||
| εποίκαν | έκαναν, έφτιαξαν | ποιέω-ῶ | |
| ζεμίαν | ζημιά | ||
| ίλιαμ | προπαντώς, ιδιαίτερα, ειδικά | illa/illā | |
| καρβών’ | κάρβουνο | ||
| κατσ̌ά | κετσές, κιλίμι από πεπιεσμένο μαλλί | keçe | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| παθενία | παχνιά | ||
| ποίσον | (προστ.) κάνε, φτιάξε | ποιέω, ποιῶ | |
| ποράνι͜α | μπόρες, καταιγίδες | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| στυποζώμι͜α | ξινά ζουμιά, όξινα | ||
| σύρ’νε | σέρνουν, τραβούν, ρίχνουν | ||
| φωτίας | (γεν.ενικ.) φωτιάς, (ον.πληθ., τα) φωτιές | ||
| χαρεσίας | χαρές | ||
| χτήνι͜α | αγελάδες |
(ΣΣ) Αξίζει να αναφερθεί πως στο ρεφρέν ο αείμνηστος Χρήστος Αντωνιάδης παρομοιάζει με υπέροχη αλληγορία τα 15 κράτη της τότε ΕΕ με χτήνια (αγελάδες) ενώ τους οκτώ οικονομικά πιο ισχυρούς του κόσμου (την περίφημη G8) με βόδια.
