Προβολή Τραγουδιού
Ο Καραμήσ̌ον |
Παραδοσιακά τραγούδια της Σάντας του ΠόντουΣτιχουργοί: Χαράλαμπος Εφραιμίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Χαράλαμπος Εφραιμίδης, Χρήστος Τσενεκίδης
Ο Καραμήσ̌ον τα τενεκέδας κρούει ατα μελωδικά Ατός έτον και Σαντέτες ας σ’ απάν’ τη μαχαλάν Ο Καραμήσ̌ον τα τενεκέδας εντούνεν μελωδικά Ατός έτονε χαζνι͜απι͜άρτς -ι όσα ’ίν’ντουνε χαρά Πού είσαι Καραμήσ̌ον και Νικόλα Αληματά; Άλλο ’κ’ είν’ χαζνι͜απι͜άροι απέσ’ ση Νέαν Σαντάν Που είσαι Καραμήσ̌ον και Νικόλα Αληματά; Όσα πίν’ αραεύ’ σας ο Θεόφιλον τ’ Ασλάν’ Που είσαι Καραμήσ̌ον και Νικόλα Αληματά; Αραεύ’ σας ο κόσμον κι όλεν η Νέα Σαντά Ο Καραμήσ̌ον εγεννέθεν κι έχομε τρανόν χαράν Θα σύρ’ τα κοτσαγγέλια απέσ’ ση Νέα Σαντά
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αραεύ’ | ψάχνω/ει, αναζητώ/άει, γυρεύω/ει | aramak | |
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ασλάν’ | λιοντάρι | aslan | |
| ατα | αυτά | ||
| ατός | αυτός | ||
| εγεννέθεν | γεννήθηκε | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εντούνεν | χτυπούσε | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| έχομε | έχουμε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| μαχαλάν | γειτονιά | mahalle/maḥalle | |
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| όσα | όσες φορές | ||
| πίν’ | πίνει | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| τενεκέδας | τενεκέδες | teneke/tanaka | |
| χαζνι͜απι͜άροι | (έθιμο) συγγενείς ή στενοί φίλοι της νύφης που έπαιρναν μέρος στο γάμο | ||
| χαζνι͜απι͜άρτς | (έθιμο) συγγενής ή στενός φίλος της νύφης που έπαιρνε μέρος στο γάμο |
Μπροστά πήγαιναν οι τονανματζήδες, από πίσω τα όργανα, οι τραβωδι͜άν’, ο κουμπάρος, ο γαμπρός, οι συγγενικές νυφάδες (παρανύφ’σες), και ο λαός. Τα πρώτα χρόνια πήγαιναν καβάλα πολλοί, ο γαμπρός, ο κουμπάρος, οι παρανύφ’σες. Αργότερα που δεν είχαν πια άλογα στη Σάντα, πήγαιναν όλοι πεζοί. Έτσι έφθαναν μπροστά στο σπίτι της νύφης. Απάνω στην πόρτα στέκονταν μερικοί στενοί συγγενείς της νύφης (χαζνι͜απι͜άρ’), κρατώντας απάνω στο κεφάλι τους δίσκο, επάνω στον οποίο ήταν μελεβούτορον, δηλ. μια φέτα ψωμί με βούτυρο και μέλι. Το μελεβούτορον ήταν προορισμένο για τους φίλους του γαμπρού, έπρεπε όμως να καταβληθεί ή αξία του· κι αυτή ήταν ή κανένα ζωνάρι ή κότες ή 10-20 γρόσια. Ύστερα από συζήτηση κατέβαλλαν το τίμημα, έπαιρναν το μελεβούτορον και η είσοδος ήταν ελευθέρα. Στάθης Αθανασιάδης (Γεροστάθης)
