Προβολή Τραγουδιού
Η Τραπεζούντα, η μάνα μουν
Με τοι φίλτς ι-μ’ εντάμαν Νο1Στιχουργοί: Κώστας Διαμαντίδης
Συνθέτες: Μπάμπης Κεμανετζίδης
Καλλιτέχνες: Γιάννης Γκόσιος, Μπάμπης Κεμανετζίδης
Όθεν κι αν πας, ήντι͜αν κι αν λες ’κι θα γλυτώντς καμίαν Εκεί ση Μαυροθάλασσαν θ’ ευρήκ’ς παρηγορίαν Η Τραπεζούντα, η μάνα μουν τα νύχτας ’κι κοιμάται Εβγαίν’ απάν’ σο Ποζ-τεπέ και όλιον καταράται Αναλλαγάδι͜α λώματα φορεί κάθαν ημέραν Τερεί τα στράτας κι αναμέν’ να έρχουν από πέραν Να έρχουνταν οι παλαιοί π’ εφέκαν τα φωλέας Και εγομώθαν τα άκλερα, αχάντι͜α και κιντέας Ὰμα του κάκου θ’ αναμέν’ κανείς ’κι γιανασ̌εύ’νε Οι παλαιοί εχάθανε, τον Άδην σ̌ολικεύ’νε Ήλε μ’, που λάσ̌κεσαι ση γην πέει, θα παλαλούμαι Πού κέσ’ αναροθύμετα και δίχα τέρτι͜α ζούνε; Ποίος άμον τα γονικά μ’ εγνώρτσεν αδικίας; Εμ’σοί τον Άδ’ ερμάτωσαν και άλλ’ τα ξενιτείας Είχα πατρίδαν έμορφον θαλασσοφιλεμένον Κι ατώρα λάσκουμαι ση γην πουλίν αχπαραγμένον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ὰμα | αλλά | ama/ammā | |
| αδικίας | (τα, πληθ.) αδικίες | ||
| άκλερα | άκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ||
| αναλλαγάδι͜α | γιορτινά/καλά ρούχα | ||
| αναμέν’ | περιμένει | ||
| αναροθύμετα | χωρίς νοσταλγία (επίρρ.) | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| αχάντι͜α | αγκάθια | ||
| αχπαραγμένον | τρομαγμένο, ξαφνιασμένο | ||
| γιανασ̌εύ’νε | πλησιάζουν, πλευρίζουν | yanaşmak | |
| δίχα | δίχως | ||
| εβγαίν’ | βγαίνει | ||
| εγνώρτσεν | γνώρισε | ||
| εγομώθαν | γέμισαν | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| εμ’σοί | μισοί | ||
| έρχουν | έρχονται | ||
| έρχουνταν | έρχονται | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| εφέκαν | αφήσαν | ||
| εχάθανε | χάθηκαν | ||
| ήντι͜αν | οτιδήποτε, ό,τι | ||
| θαλασσοφιλεμένον | που το φιλάει η θάλασσα, δίπλα στη θάλασσα | ||
| κάθαν | κάθε | ||
| καμίαν | ποτέ | ||
| κέσ’ | εκεί γύρω, εκεί κάπου, εκεί περίπου | κέσου | |
| ’κι | δεν | ουκί<οὐχί | |
| κιντέας | τσουκνίδες | ||
| λάσ̌κεσαι | περιφέρεσαι, τριγυρνάς, περιπλανιέσαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| λάσκουμαι | περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| λώματα | ρούχα | λῶμα/λωμάτιον | |
| μουν | μας | ||
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| παλαιοί | παλιοί | ||
| παλαλούμαι | τρελαίνομαι | ||
| παρηγορίαν | παρηγοριά | ||
| πέει | πες (προστ.) | ||
| ποζ | γκρι | boz | |
| Ποζ-Τεπέ | (κυριολ. Γκρι Λόφος) το όρος Μίθριο, λόφος που βρίσκεται 3 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης της Τραπεζούντας | Boz Tepe | |
| σ̌ολικεύ’νε | δίνουν χαρά, ψυχαγωγούν, μτφ. ζωντανεύουν | şenlenmek | |
| στράτας | δρόμοι (ονομ.), δρόμους (αιτ.) | ||
| τεπέ | κορυφή | tepe | |
| τερεί | κοιτάει | ||
| τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| φωλέας | φωλιές (ονομ.πληθ.), φωλιάς (γεν. ενικού) |