Προβολή Τραγουδιού

Τα σήμαντρα εσήμαναν

Καλλιτέχνες: Γιώργος Ατματσίδης, Δημήτρης Καρασαββίδης

Τα σήμαντρα εσήμαναν
σπαθία κρούν’ σπαθών’νε
Σοφίτσα μ’, ατσ̌ά θα προφτάντς;
σαρικοφόρ’ σουμών’νε

Εύρηκον, πουλί μ’, το τακάτ’
τέρεν απάν’ σ’ ουράνια
Ποίσον σταυρόν κι αχπάστ’ να σύρτς
πατρίδας την ορφάνια

Ραχ̌ι͜ά σαράντα δώδεκα
τ’ έν’ τ’ άλλ’ απάν’ ’πιδέβα
Κι όσα γεφυροκώλια ευρήκ’ς
πορπάτ’ απάν’ και δέβα

Ψηλά αν ελέπ’ς τον αετόν
σα κάρτζ̌ι͜α τ’ να κρατεί με
μη στέκ’ς, Σοφίτσα μ’, κι αραεύ’ς
τον τόπον ντο θα κείμαι

Κι απάν’ ση Τρίχας το γεφύρ’
’κχ̌ύσον τα δάκρυ͜α σ’, κλάψον
και με τον πρωτομάστοραν
καλάτσ̌εψον και τάξον

Πέκιαμ’ και χτίζ’ σε στέρεον
πατρίδαν κεχριπάρι
Και θέκ’ τ’ εμόν τον θάνατον
σο πρώτον το λιθάρι

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
απάν’	πάνω
αραεύ’ς	ψάχνεις, αναζητάς, γυρεύεις	aramak
ατσ̌ά	άραγε	acep/ʿaceb
δέβα	πήγαινε (προστ.)
ελέπ’ς	βλέπεις
εμόν	δικός/ή/ό μου	ἐμοῦ
έν’	είναι
εύρηκον	βρες (προστ.)
ευρήκ’ς	βρίσκεις
θάνατον	θάνατος
θέκ’	θέτω/ει, τοποθετώ/εί, βάζω/ει
καλάτσ̌εψον	μίλα, συνομίλησε (προστ.)	keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
κάρτζ̌ι͜α	νύχια	kanca<ganzo (βενετ.)<γαμψός ή ganskyos=κλαδί (πρωτοκελτικά)
κείμαι	κείτομαι, ξαπλώνω
κλάψον	κλάψε (προστ.)
κρατεί	κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει
κρούν’	χτυπούν
’κχ̌ύσον	χύσε, περίχυσε (προστ.)
όσα	όσες φορές
πέκιαμ’	ίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί)	belki (αραβ. bel+ περσ. ki)
’πιδέβα	(επιδέβα) προσπέρασα, ξεπέρασα
ποίσον	κάνε, φτιάξε (προστ.)	ποιέω, ποιῶ
πορπάτ’	περπάτα (προστ.)
ραχ̌ι͜ά	ράχες, βουνά
στέκ’ς	στέκεσαι
σύρτς	σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις
τακάτ’	δύναμη, αντοχή	takat/ṭāḳat
τάξον	τάξε (προστ.)
τέρεν	κοίταξε (προστ.)