Αείν’ το πέραν τα ραχιά

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Βασίλειος Σωτηριάδης, Γιάννης Τσανασίδης

Αείν’ το πέραν τα ραχ̌ι͜ά
πότε θα λιμενεύ’νε;
Καλοκαιρί’ οι ρομανές
εκειαπάν’ παρχαρεύ’νε

Εσύ, τίνος είσαι;
[και] Να λελεύω σε!
Εσύ, τ’ εμόν είσαι, πουλί μ’,
[και] θα κερδαίνω σε

Έρθεν, πουλί μ’, η άνοιξη
κούκος κουίζ’ σ’ ορμάνι͜α
Ρομάνες ετοιμάουνταν
να εβγαίν’νε σα παρχάρι͜α

Εσύ, τίνος είσαι;
Να λελεύω σε!
Εσύ, τ’ εμόν είσαι, πουλί μ’,
[και] θα κερδαίνω σε

Ατέν να παρχαρεύ’ς ατεν
και/να ’φτας ατεν ρομάνα
Σο χωρίον θα κατηβάζ’
με το κρενίν το γάλαν

Εσύ, τίνος είσαι;
[και] Να λελεύω σε!
Εσύ, τ’ εμόν ’κ’ είσαι,
[και] θα κερδαίνω σε

Καράκαπαν¹, το Τσ̌εβιζλούκ²
θέλω να εγνωρίζω
Σην Κρένασαν³ ή σ’ Αδολή⁴
θέλω να γυναικίζω

Εσύ, τίνος είσαι;
[και] Να λελεύω σε!
Εσύ, τ’ εμόν είσαι, πουλί μ’,
[και] θα κερδαίνω σε

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αείν’	εκείνοι/α
ατέν	αυτήν
ατεν	αυτήν
γυναικίζω	βρίσκω γυναίκα, νυμφεύομαι
εβγαίν’νε	βγαίνουν
εκειαπάν’	εκεί πάνω
εμόν	δικός/ή/ό μου	ἐμοῦ
έρθεν	ήρθε
ετοιμάουνταν	ετοιμάζονται
’κ’	δεν	ουκί<οὐχί
κερδαίνω	κερδίζω
κουίζ’	φωνάζω/ει, λαλώ/εί, καλώ/εί κπ ονομαστικά
κρενίν	ξύλινος οχετός ύδατος, βρύση, κρήνη
λελεύω	χαίρομαι
λιμενεύ’νε	αποκαλύπτονται από τα χιόνια, ελλιμενίζονται
ορμάνι͜α	δάση	orman
παρχαρεύ’νε	παραθερίζουν σε θερινό βοσκότοπο
παρχαρεύ’ς	παραθερίζεις σε θερινό βοσκότοπο, (ως μεταβ.) μαθαίνεις σε κπ τις δουλειές του παρχαριού
παρχάρι͜α	ορεινοί τόποι θερινής βοσκής
ραχ̌ι͜ά	ράχες, βουνά
ρομάνα	παρχαρομάνα, γυναίκα επιφορτισμένη με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι)
ρομάνες	παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι)
τίνος	ποιού;
’φτας	(ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις	εὐθειάζω

Σημειώσεις

¹ (τουρκ. Karakaban) Βουνό στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ	
² (τουρκ. Cevizlik=αμυγδαλεώνας) Χωριό της κάτω Ματσούκας. Είχε 40 τουρκικές οικογένειες. Είχε έδρα Καϊμακάμη, επάρχου, ήταν το αρχαίο Δικαιόσημο, οι Καρυές των Κομνηνών. Στα 1857 ήταν έδρα της επιτροπής αναγνωρίσεως των κρυπτοχριστιανών της Ματσούκας, κατ’ εφαρμογή του Χάττι- χουμαγιούν, στα 1912-1922 τόπος εκτελέσεως Ελλήνων χριστιανών. 
³ Χωριό της Ματσούκας του Πόντου που αριθμούσε 300 κατοίκους.
⁴ (σημ. Anayurt) Χωριό της Ματσούκας του Πόντου που αριθμούσε 250 κατοίκους