Φιλίτικον μικρίτικον

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Γιάννης Αραματανίδης, Γιώργος Αμαραντίδης

expand_content

Κουτνίν σπαρέλ’ θα ’φτάω σε,
κουμάσ̌’ Χατσαβερίτ’κον
Να έχ̌’ ράψην Καπίκεης
και χάρτσ̌ιν Λιβερίτ’κον

Έμορφοι οι νυφάδες
αδά σ’ Αγουρζενόν
Ζιπούνα και κουτνίν φορούν
κι ο πρόσωπον αλών’

Δύο κορτσόπα έμορφα
στέκ’νε και καλατσ̌εύ’νε
Εθαρρείς είμαι δι͜άβολος,
εμέν ’κι γιανασ̌εύ’νε

Σ’ εμέν η μήνα, χρόνος έν’,
η μέρα, εβδομάδα!
Έχασα την τρυγόνα μου,
ν’ αηλί τ’ εμόν την μάναν!

Φιλίτικον μικρίτικον,
νασάν που απαντά σε
Ατουπέσ’ σα στομόχ̌ειλα
φιλεί φιλεί, χορτά͜ει σε

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
Αγουρζενόν	χωριό της Ματσούκας του Πόντου
αδά	εδώ
αηλί	αλίμονο	ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
αλών’	αλώνι
απαντά	απαντάει, συναντάει τυχαία
ατουπέσ’	εκεί μέσα	ατού+απέσ'
γιανασ̌εύ’νε	πλησιάζουν, πλευρίζουν	yanaşmak
εθαρρείς	θαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις
εμόν	δικός/ή/ό μου	ἐμοῦ
έμορφα	όμορφα
έμορφοι	όμορφοι/ες
έν’	είναι
έχ̌’	έχει
ζιπούνα	μακρύ μανικωτό φόρεμα χωρίς ραφή στους ώμους	ζιπούνι(ν)<zipon (βενετ.)
καλατσ̌εύ’νε	ομιλούν, συνομιλούν, συζητούν	keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
κορτσόπα	κοριτσάκια
κουμάσ̌’	ύφασμα	kumaş
κουτνίν	ύφασμα βαμβακομέταξο ριγωτό εύχρηστο στα γυναικεία φορέματα
μικρίτικον	μικρούλικο/α
ν’ αηλί	αλίμονο	μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
νασάν	χαρά σε
νυφάδες	νύφες
ράψην	ραφή
σπαρέλ’	μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους	spalliera
στέκ’νε	στέκουν
στομόχ̌ειλα	τα χείλια του στόματος
τρυγόνα	το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας
φιλίτικον	αξιοφίλητο
’φτάω	(ευτάω) κάνω, φτιάχνω	εὐθειάζω
χάρτσ̌ιν	συμπληρωματικό ή διακοσμητικό σιρίτιο που χρησιμοποιείται κατά το ράψιμο ρούχων	harç<ḫarc
χορτά͜ει	χορτάζει