Πατρίδα μ’, πονεμένον

Προβολή Τραγουδιού

Στιχουργοί: Κώστας Διαμαντίδης, Παναγιώτης Καραλευθέρης

Καλλιτέχνες: Αφήγηση/Απαγγελία/Ψαλμός, Γιωργούλης Κουγιουμτζίδης, Κώστας Διαμαντίδης, Χρήστος Παπαδόπουλος

Πατρίδα μ’, πόσον τσ̌ίζω σε,
πατρίδα μ’, πονεμένον
Που ορφανίες απ’ εμάς
κι επέμ’νες μαραμένον

Τ’ ορμία σ’, τα ψηλά ραχ̌ι͜ά σ’
ατσ̌ά τίναν περμέν’νε;
Ατά που εσ̌ολίκευαν
κανείς ατουν ’κ’ επέμ’νεν

Εκείν’ ατώρα εχάθανε,
έφαεν ατ’ς το χώμαν
Επήγαν παραπονεμέν’
με τ’ όνεμα σ’ σο στόμαν

Επέρανε μετ’ εκεινούς
τέρτα̤ κι αροθυμίαν
Κανείς ατουν ’κ’ επρόφτασεν
ν’ ελέπ’ σε αλλομίαν

♫

Θεέ μ’! Δείξον τη δύναμη σ’!
Χριστέ μ’! Ποίσον το θάμα σ’!
Ποίσον με ποταμόπετραν
βαρύν τη καταρράχτε
Ποίσον με σπέλιας κατωθύρ’,
σην γην καταχωμένον
Θεέ μ’! Ποίσον με ήντι͜αν θέλτς…
Μόνον ’ς σον τόπο μ’, άφ’ς με!
Άφ’ς με αδά να θάφκουμαι
σον τόπον ντ’ εγεννέθα,
σο μνήμαν όμπου έθαψαν
την μάνα μ’ και τον κύρη μ’…

♫

Άμον τσοι παλαιούς εμουν
κανείς να μη παθάνει!
Κι ο καθαείς σον τόπον ατ’
να ζει και ν’ αποθάνει

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αδά	εδώ
αλλομίαν	άλλη μια φορά
άμον	σαν, όπως, καθώς	ἅμα
αποθάνει	πεθαίνει
αροθυμίαν	νοσταλγία
ατά	αυτά
ατουν	τους
ατ’ς	αυτής, της
ατσ̌ά	άραγε	acep/ʿaceb
ατώρα	τώρα
άφ’ς	(προστ.) άφησε
δείξον	(προστ.) δείξε
εγεννέθα	γεννήθηκα
εκείν’	εκείνοι
ελέπ’	βλέπει/βλέπω
εμουν	μας
επέμ’νεν	απόμεινε
επέμ’νες	απόμεινες
επέρανε	πήραν
επρόφτασεν	πρόφτασε
εσ̌ολίκευαν	έδιναν χαρά, ψυχαγωγούσαν, μτφ. ζωντάνευαν	şenlenmek
έφαεν	έφαγε
εχάθανε	χάθηκαν
ήντι͜αν	οτιδήποτε, ό,τι
θάμα	θαύμα
θέλτς	θέλεις
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
καθαείς	καθένας
καταρράχτε	καταρράκτη, καταπακτής, οριζόντιας πόρτας σε δάπεδο ή οροφή του στάβλου/μαντριού που οδηγεί σε ξεχωριστό χώρο
κατωθύρ’	κατώφλι, η παράπλευρη και κάτω ξύλινη δοκός της πόρτας, ο πρόδρομος
μετ’	μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
όνεμα	όνομα
ορμία	ρυάκια, ρεματιές
ορφανίες	έμεινες ορφανός/ή/ό
ποίσον	(προστ.) κάνε, φτιάξε	ποιέω, ποιῶ
ραχ̌ι͜ά	ράχες, βουνά
’ς	(ας) από
σπέλιας	σπηλιάς
τέρτα̤	καημοί, βάσανα, στενοχώριες	dert
τίναν	ποιον/α
τσ̌ίζω	λυπάμαι, συμπονώ	σίζω
τσοι	τους/τις