Προβολή Τραγουδιού
Το Μπέλες/Ο γέρον κι η γραία |

Στιχουργοί: Σοφία Παπαδοπούλου
Συνθέτες: Παραδοσιακό, Σοφία Παπαδοπούλου
Καλλιτέχνες: Κώστας Καραπαναγιωτίδης, Νίκος Ιωαννίδης
Και σο Μπέλες, μάνα μ’, σην οροσειράν και -ν- εφέκα το κορμόπο μ’ σο καφούλ’ καικά Εντώκανε με τα σφαίρας σο ψ̌όπο μ’ απέσ’ και -ν- εφέκα το κορμόπο μ’ σ’ ορμόπον απέσ’ Και -ν- η χλαίνη μ’ εγομώθεν όλον αίματα Το αρνόπο σ’ ντ’ εσκοτώθεν ’κ’ έτον ψέματα Η μάνα μ’ ’κ’ εξέρει͜ ατο, ο κύρη μ’ ’κι ζει Πώς εφέκαν το κορμόπο μ’ απέσ’ σο γιαζίν Μάνα, έλα αράεψον εύρηκον τον τόπο μ’ Και έναν κερόπον άψον σο ταφόπο μ’ Εχ!/Και μανίτσα μ’, έλα χτίσον με ταφίν Μάζεψον τα κομματόπα μ’, το γιαβρί σ’ ’κι ζει ♫ Ο γέρον κι η γραία πορπατούν βαρέα Έρθανε σο τέλος τη ζωής Ο γέρον ερρούξεν, τη γραία εκούξεν «Νώμα το χ̌ερόπο σ’, λελεύω την ψ̌η σ’!» Κάθουν, αναπάουν και -ν- ορωματι͜άουν ση ζωήν ατουν ντ’ επέρασαν Τα χρόνι͜α ντ’ ευτάνε τοι νέοις έσπρυνανε και -ν- αρ’ ούλ’ ξ(αν) ατείν’ εγέρασαν Αέτσ’ έν’ ο κόσμον ’κ’ είμες εμείς μόνον, όσοι γεννίουν ν’ αποθάν’νε Μόνον τα ραχ̌ία ατά ’κ’ έχ’νε ψ̌ήα και χρόνι͜α, ζαμάνι͜α απομέν’νε
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αέτσ’ | έτσι | ||
αναπάουν | αναπαύονται, ξεκουράζονται | ||
απέσ’ | μέσα | ||
αποθάν’νε | πεθαίνουν | ||
απομέν’νε | απομένουν | ||
αράεψον | (προστ.) ψάξε, αναζήτησε, γύρεψε | aramak | |
αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
ατά | αυτά | ||
ατείν’ | αυτοί | ||
ατουν | τους | ||
άψον | (προστ.) άναψε | ||
βαρέα | βαριά, συχνά, πολύ | ||
γεννίουν | γεννιούνται | ||
γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
γιαζίν | πεδιάδα, εξοχή, ύπαιθρος | yazı | |
γραία | γριά | ||
εγομώθεν | γέμισε | ||
είμες | είμαστε | ||
εκούξεν | φώναξε, λάλησε, κάλεσε κπ ονομαστικά | ||
έν’ | είναι | ||
εντώκανε | χτύπησαν | ||
έρθανε | ήρθαν | ||
ερρούξεν | έπεσε | ||
εσκοτώθεν | σκοτώθηκε | ||
έσπρυνανε | άσπρισαν | ||
έτον | ήταν | ||
εύρηκον | (προστ.) βρες | ||
ευτάνε | κάνουν, φτιάχνουν | εὐθειάζω | |
εφέκα | άφησα | ||
εφέκαν | αφήσαν | ||
έχ’νε | έχουνε | ||
ζαμάνι͜α | χρόνια | zaman/zamān | |
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κάθουν | κάθονται | ||
καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
καφούλ’ | θάμνος | κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν | |
κερόπον | κεράκι | ||
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κορμόπο | κορμάκι | ||
λελεύω | χαίρομαι | ||
νέοις | νέους | ||
νώμα | (προστ.) δώσε μου | ||
ορμόπον | μικρό ρυάκι/μικρή ρεματιά | ||
ορωματι͜άουν | ονειρεύονται | ||
ούλ’ | όλοι | ||
πορπατούν | περπατούν | ||
ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
ταφίν | τάφος | ||
ταφόπο | (υποκορ.) τάφος | ||
τοι | τους/τις | ||
χ̌ερόπο | χεράκι | ||
χτίσον | (προστ.) χτίσε, φτιάξε | ||
ψ̌η | ψυχή | ||
ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα | ||
ψ̌όπο | ψυχούλα |