Ο Πόντον μουν εχάθεν

Προβολή Τραγουδιού

Πουθέν πουλίν ’κι κελαηδεί,
ο ήλιον ξάι ’κ’ εφάνθεν
Μαύρον χαπάρ’ επέρανε
ο Πόντον μουν εχάθεν [εχάθεν, εχάθεν]
ο Πόντον μουν εχάθεν [εχάθεν, εχάθεν]

Φεύ’νε μανάδες με μωρά,
σ̌ασ̌ιρεμένα φεύ’νε!
’Κι ’ξέρ’νε πού κέσ’ να πάγ’νε
αχπαραμένα τρέχ’νε [τρέχ’νε, τρέχ’νε]
αχπαραμένα τρέχ’νε [τρέχ’νε, τρέχ’νε]

Κλώσκουμαι, μάνα, οπίσ’ τερώ,
τ’ οσπίτι͜α μουν ’κι φαίν’νταν!
Εκάαν τα χωρία μουν,
όλια καπνός εένταν [εένταν, εένταν]
όλια καπνός εένταν [εένταν, εένταν]

Πού έν’ ο κύρη μ’, ο αδερφό μ’,
τ’ εμέτερα παιδία;
Επέθανανε σο ραχ̌ίν
ατείν’ χωρίς ταφία [ταφία, ταφία]
ατείν’ χωρίς ταφία [ταφία, ταφία]

Γραιάδες κλαίν’, γραιάδες κλαίν’ μοιρολογούν,
με την ψ̌ην ατουν κλαίγ’νε
με την ψ̌ην ατουν κλαίγ’νε
Τον Πόντον μουν επέρανε,
Τον Πόντον μουν επέρανε, [επέρανε]
σα χ̌έρι͜α τουν επέμ’νεν
σα χ̌έρι͜α τουν επέμ’νεν
Ν’ αηλί εμάς, αηλί εμάς, αηλί εμάς!

Ο Πόντον μουν εχάθεν [εχάθεν, εχάθεν]
Ο Πόντον μουν εχάθεν [εχάθεν, εχάθεν]

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αηλί	αλίμονο	ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
ατείν’	αυτοί
ατουν	τους
αχπαραμένα	τρομαγμένα, ξαφνιασμένα
γραιάδες	γριές
εένταν	έγιναν
εκάαν	κάηκαν
εμέτερα	δικά μου/μας
έν’	είναι
επέμ’νεν	απόμεινε
επέρανε	πήραν
εφάνθεν	φάνηκε, εμφανίστηκε
εχάθεν	χάθηκε
’κ’	δεν	ουκί<οὐχί
κέσ’	εκεί μέσα, προς τα εκεί	κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κι	δεν	ουκί<οὐχί
κλαίγ’νε	κλαίνε
κλώσκουμαι	γυρίζω, επιστρέφω
μουν	μας
ν’ αηλί	αλίμονο	μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
ξάι	καθόλου
’ξέρ’νε	(εξέρ’νε) ξέρουν, γνωρίζουν
όλια	όλα
οπίσ’	πίσω
οσπίτι͜α	σπίτια	hospitium<hospes
πάγ’νε	πηγαίνουν, έφυγαν, πάνε
παιδία	παιδιά
πουθέν	πουθενά
ραχ̌ίν	βουνό, ράχη
σ̌ασ̌ιρεμένα	σαστισμένα, που τα έχουν χαμένα	şaşırmak
ταφία	τάφοι, το νεκροταφείο
τερώ	κοιτώ
τουν	τους
τρέχ’νε	τρέχουν
φαίν’νταν	φαίνονται
φεύ’νε	φεύγουν
χαπάρ’	χαμπάρι, είδηση, μαντάτο	haber/ḫaber
χωρία	χωριά
ψ̌ην	ψυχή