Προβολή Τραγουδιού
Η Mαμισ̌ίνα |
Στιχουργοί: Στάθης Νικολαΐδης
Συνθέτες: Στάθης Νικολαΐδης
Καλλιτέχνες: Ματθαίος Τσαχουρίδης, Στάθης Νικολαΐδης
[Ε!] Ας λέγω σας και τη κυρού μ’ αρ’ έναν ιστορίαν τη μάνα μ’ όντες έκλεψεν κι εγέντον φασαρίαν [Ε!] Ανάθεμα σε, Μουχαήλ, όλ’ για τ’ εσέναν λένε! Το κιφαλόπο σ’ έσ̌κισεν η Μαμισ̌ίνα, λένε [Ε!] Από ’πάν’ κέσ’ πα έρχουτον και τη Μεμίσ̌’ η κάλη Τον Μουχαήλ ερώτανεν «ντό έν’ ατό το χάλι σ’;» [Ε!] Η Μαμισ̌ίνα επέρεν έναν τρανόν λιθάρι Εντώκεν και κατάσ̌κισεν τη Τσ̌αχούρ’ το κιφάλι [Ε!] Απάν’ ση στράταν έστεκεν και μετ’ έναν ραβδίν-ι Εντώκεν κι εκατήβασεν τη Θεοδόσ’ τ’ ωμίν-ι [Ε!] Νέπε γειτόνοι, είδετεν ντό εποίκεν η γραία; Εντώκεν κι εταούτεψεν ολόκληρον παρέαν! [Ε!] Και -ν- αρ’ ατώρα ο Μεμίς̌ ας πάει σαφλίζ’ κι ας σπάνει Το θέλημα μ’ εποίκα ’το και με το παραπάν’-ι
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
απάν’ | πάνω | ||
ατώρα | τώρα | ||
γραία | γριά | ||
εγέντον | έγινε | ||
είδετεν | είδατε | ||
εκατήβασεν | κατέβασε | ||
έν’ | είναι | ||
εντώκεν | χτύπησε | ||
επέρεν | πήρε | ||
εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
έρχουτον | ερχόταν | ||
ερώτανεν | ρωτούσε | ||
εταούτεψεν | σκόρπισε, διέλυσε | dağıtmak | |
κάλη | η αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος | ||
κέσ’ | εκεί μέσα, προς τα εκεί | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
κιφάλι | κεφάλι | ||
κιφαλόπο | κεφαλάκι | ||
κυρού | πατέρα | ||
μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
νέπε | βρε! | ||
όλ’ | όλοι/α | ||
όντες | όταν | ||
πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
’πάν’ | (απάν’) πάνω | ||
σαφλίζ’ | τρέχουν τα σάλια του | sevda | |
σπάνει | σκάει, εκρήγνυται | ||
’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
ωμίν | ώμος |
Το τραγούδι αναφέρεται σε πραγματικό περιστατικό που έλαβε χώρα στην Μικρή Σάντα Ημαθίας (πρ. Τσερκόβιαννη). Η Μαμισ̌ίνα (σύζυγος του Μεμίς̌) ήταν μία γερόντισσα της οποίας η εγγονή «κλέφτηκε» με έναν νέο από το διπλανό χωριό των Γεωργιανών. Όταν όμως η παρέα των νεαρών ανέβηκε στην Μικρή Σάντα να εορτάσει το γεγονός, προκλητικά εντός του χωριού η Μαμισ̌ίνα τους πήρε στο κατόπι με πέτρες και ξύλα καταφέρνοντας όπως εξιστορεί το τραγούδι να τρέψει όλη την παρέα σε φυγή. Ο Τσ̌αχούρτς που αναφέρει το τραγούδι είναι ο παππούς του λυράρη Ματθαίου Τσαχουρίδη.