Σοφίτσα μ’, έξ’ μ’ εβγαίνεις

Προβολή Τραγουδιού

Στιχουργοί: Παραδοσιακό, Χρύσανθος Θεοδωρίδης

Καλλιτέχνες: Γιωργούλης Κουγιουμτζίδης, Χρύσανθος Θεοδωρίδης

Έναν άστρεν εξέβεν
σην ανατολήν
Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν
σο Τεβέποϊν
Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν
σο Καράκαπαν
Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν
σ’ Αρμαλού το Χὰν’

Σοφίτσα μ’, έξ’ μ’ εβγαίνεις
και μη φαίνεσαι
Ελέπ’νε σε και τ’ άστρα
και μαραίνεσαι
Ελέπ’ σε και ο ήλι͜ον
και ηλαίνεσαι
Ελέπ’ σε και ο φέγγον
και δειλαίνεσαι

Είδα σε και ο μαύρον,
ο χ̌ιλι͜άκλερον,
και έχασα τ’ αχούλι μ’,
’σέβα σ’ αχ̌ερών’

Σοφίτσα μ’, αγαπώ σε
και θα παίρω σε -ν
και νύφεν σ’ οσπιτόπο μ’,
’σέν θα φέρω σε

Είπα ’το και τον κύρη μ’,
λέει με «έπαρ’ ’τεν»
Ερώτεσα την μάνα μ’,
λέει με «Εξέρ’ ατεν!
Ατό καλόν κορίτσ’ έν’!
Θα τερεί μας -εν
Έναν χουλιάρ’ νερόπον
’τέ θα δί’ μας -εν»

Σοφίτσα μ’, έξ’ μ’ εβγαίνεις
και μη φαίνεσαι
Ελέπ’νε σε και τ’ άστρα
και μαραίνεσαι
Ελέπ’ σε και ο ήλι͜ον
και ηλι͜αίνεσαι
Ελέπ’ σε και ο φέγγον
και δειλαίνεσαι

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αρ’	εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha	ἄρα
Αρμαλού το χὰν’	το Χάνι του Αρμαλού (ή Αρμανλού), φημισμένο πανδοχείο στην περιοχή της Κρώμνης στον Πόντο	Harmanlı Han
άστρεν	άστρο
ατεν	αυτήν
αχ̌ερών’	αχυρώνας
αχούλι	μυαλό	akıl/ʿaḳl
δειλαίνεσαι	δειλιάζεις
δί’	δίνει
ελέπ’	βλέπει/βλέπω
ελέπ’νε	βλέπουνε
έν’	είναι
έναν κι άλλο	άλλο ένα, ένα ακόμη
έξ’	έξω ή ο αριθμός έξι
εξέβεν	βγήκε, ανέβηκε
εξέρ’	ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
έπαρ’	(προστ.) πάρε
ερώτεσα	ρώτησα
ηλαίνεσαι	παθαίνεις ηλίαση
Καράκαπαν	ονομασία βουνού στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ	Karakaban< kara (=μαύρο) + kaban (կաբան=κορυφή, απότομος λόφος)
νερόπον	νεράκι
νύφεν	νύφη
οσπιτόπο	σπιτάκι	hospitium<hospes + -όπον
παίρω	παίρνω
’σέβα	(εσέβα) μπήκα
Τεβέποϊν	(ή Τεβέ-Μποΐ) ύψωμα στην περιοχή της Κρώμνης	deve boyun (κυριολ. λαιμός της καμήλας, μτφ. κάτι που έχει καμπυλωτό σχήμα))
’τεν	αυτήν
τερεί	κοιτάει
’το	αυτό, το (προσωπική αντωνυμία)
φέγγον	φεγγάρι
χ̌ιλι͜άκλερον	χιλιάκληρος
χὰν’	χάνι, πανδοχείο	han/ḫān
χουλιάρ’	κουτάλι	κοχλιάριον