Προβολή Τραγουδιού
Ο λόγον ’κ’ ετελείωσεν |
Στιχουργοί: Φίλων Κτενίδης
Συνθέτες: Θεόφιλος Πουταχίδης
Καλλιτέχνες: Αλέξανδρος Παρχαρίδης, Θεόφιλος Πουταχίδης, Κώστας Διαμαντίδης, Παύλος Αποστολίδης, Πέλα Νικολαΐδη
Ο λόγον ’κ’ ετελείωσεν και η βοή ’κ’ εστάθεν Έστραψεν και εβρόντεσεν κι εσείγανε τα κάστρι͜α Απάν’ ας σον Καστρότειχον, κι απάν’ ας σο παλάτι, τη Παναγίας το ζωνάρ’¹ τ’ εφτάχρωμον επλώθεν και έλαμψεν η θάλασσα, η γη και τα ουράνι͜α Απέσ’ κι απάν’ σα χρώματα, σην μέσ’ τη φωτασίας ’φάνθεν η Χρυσοκέφαλος με τον Χριστόν σα χ̌έρι͜α Μαργαριτάρι͜α έλαμπαν σην άκρι͜αν τ’ ομματί’ ατ’ς ντ’ εγύριζαν και ολουνούς ετέρ’νανε θλιμμένα κι ολόγερα τ’ς επέταναν χίλι͜οι, μύριοι αγγέλοι Ερρούξαν ούλ’ σα γόνατα, κ’ εποίν’νανε μετάνοιας Εψάλνανε το «Ωσαννά» και το «Τη Υπερμάχω...» Εντάμαν ψέλλ’νε κι οι αγγέλ’ και ξαν κρού’ν τα καμπάνας κι ακούγεται από ψηλά, ψηλά ας σα ουράνι͜α, έναν φωνήν, τρανόν φωνήν, σαν απ’ αγγέλου στόμαν «Αποθαμέν’ θα απομέν’, αδά όπου ετάφαν χιλιάδες χρόνια φύλακες και μέρες μυριάδες Κι άλλ’ ατόσα κι αν δι͜αβαίν’ν’, θα μέν’ και θα περ’μέν’νε Θα αναμέν’νε την Λαμπρήν και το «Χριστός Ανέστη» Θα αναμέν’ν’ τον γυρισμόν και τη ξενιτεμένε Εσάς, αλλού θα στείλω σας, άλλο λαλεί σας χώμαν Άλλο γραμμένον έχ̌ετεν, κι η μοίρα σουν έν’ άλλο. Με την ευχ̌ή μ’, με την ευχ̌ή μ’ και με την ευλογία μ’ Σο καλόν και ο δρόμος σουν, ομάλ’ και μέλ’ και γάλαν Ο δρόμον ντο ευλόγεσα, η στράτα ντο ευχέθα θα έν’ στράτα και γυρισμού κι όρωμαν ξενιτέα»
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αγγέλ’ | (ονομ. πληθ.) άγγελοι, (γεν.) αγγέλου | ||
αδά | εδώ | ||
άκρι͜αν | άκρια, άκρη | ||
αναμέν’ν’ | περιμένουν | ||
αναμέν’νε | περιμένουν, αναμένουν | ||
απάν’ | πάνω | ||
απέσ’ | μέσα | ||
αποθαμέν’ | πεθαμένοι | ||
απομέν’ | απομένει | ||
ατ’ς | αυτής, της | ||
δι͜αβαίν’ν’ | (για τόπο) περνάνε, διασχίζουν, (για χρόνο) περνάνε | διαβαίνω | |
εβρόντεσεν | βρόντηξε | ||
έν’ | είναι | ||
εντάμαν | μαζί | ||
επέταναν | πετούσαν | ||
επλώθεν | απλώθηκε | ||
εποίν’νανε | έκαναν, έφτιαχναν | ποιέω-ῶ | |
ερρούξαν | έπεσαν | ||
εσείγανε | σείστηκαν | ||
εστάθεν | στάθηκε, σταμάτησε | ||
έστραψεν | άστραψε | ||
ετάφαν | τάφηκαν | ||
ετέρ’νανε | κοιτούσαν | ||
ευλόγεσα | ευλόγησα | ||
ευχέθα | ευχήθηκα | ||
έχ̌ετεν | έχετε | ||
εψάλνανε | έψελναν | ||
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
καμπάνας | (ον.πληθ., τα) καμπάνες | ||
κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
λαλεί | βγάζει λαλιά, καλεί, αποκαλεί, προσκαλεί, οδηγεί | ||
μέλ’ | μέλι | ||
μέσ’ | μέση | ||
ξαν | πάλι, ξανά | ||
ξενιτέα | ξενιτεμένου, (κλητ.) ξενιτεμένε! | ||
ολόγερα | ολόγυρα | ||
ομάλ’ | ομαλό, ευθεία, πεδιάδα, ονομασία ποντιακού χορού | ||
ομματί’ | ματιού | ||
όρωμαν | όνειρο | ||
ούλ’ | όλοι | ||
περ’μέν’νε | περιμένουν | ||
σουν | σας | ||
τη Παναγίας το ζωνάρ’ | ουράνιο τόξο | ||
’φάνθεν | (εφάνθεν) φάνηκε, εμφανίστηκε | ||
φωτασίας | φωταψίας | ||
ψέλλ’νε | ψάλλουν |
¹ Τη Παναγίας το ζωνάρ’: το ουράνιο τόξο