Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν

Η καμπάνα του ΠόντουΗ καμπάνα του Πόντου

Στιχουργοί: Φίλων Κτενίδης

Συνθέτες: Θεόφιλος Πουταχίδης

Καλλιτέχνες: Αλέξανδρος Παρχαρίδης, Θεόφιλος Πουταχίδης, Κώστας Διαμαντίδης


Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν,
μαύρον άμον την νύχταν,
ολονυχτίς τριγύριζεν
ολόερα ’ς σον Κάστρον,
Σον Κάστρεν, σα καστρότειχα
τη μαυρο-Τραπεζούντας,
που έχ̌’ τα ρίζας σον γιαλόν
και την κορφήν ατ’ς σ’ άστρα
π’ είχ̌εν δέκα καστρόπορτας
κι ούλια χαλκοδεμένα,
κι απέξ’ ας σα καστρόπορτας,
ορμία και ποτάμι͜α,
ντο έδεναν και έλυναν,
γεφύρι͜α σιδερένια
Όλεν ο Κάστρον έλαμπεν,
άμον ντο λάμπ’ ο Ήλιον,
και το παλάτιν έλαμπεν,
άμον διαμάντ’ σον φέγγον,
τη βασιλέα το παλάτ’,
τοι Κομνηνών φωλέα,
π’ έτον τρανόν και θαμαστόν,
κάστρον απάν’ σον Κάστρεν.
Κάποτ’ εγέντονε σεισμός,
κι η γη όλιον εσείεν,
κι έναν Δεκαπενταύγουστον,
κι έναν μαύρον ημέραν
επάρθαν τ’ ανοιγάρι͜α ’θε,
κι ο κάστρον εκρεμίεν
’Πέμ’ναν τα πόρτας ανοιχτά,
το παλάτ’ δίχως θρόνον
και δίχως τοι παλατιανούς,
και χωρίς Βασιλέαν
κι ο Κάστρον ο θεόρατον
εγέντον κοιμητήρι
Χρόνια έρθαν κι εδέβανε,
καιροί έρθαν και πάγ’νε...
Έναν πουλίν, μαύρον πουλίν,
μαύρον άμον την νύχταν,
ολονυχτίς τριγύριζεν
γύρω τα καστροπόδι͜α,
π’ επέμ’ναν έρμα κι άκλερα,
γομάτα κολισ̌άφρας
Ολονυχτίς τριγύριζεν,
με τα φτερά ανοιγμένα,
και επεστάθεν την αυγήν,
κι εκάτσεν σ’ έναν άκραν
μονάκριβου παρασταρί’,
δίχως απανωθύριν,
απομεινάρ’ τη παλατί’,
κιντέας ντ’ εγομώθεν
Τερεί απάν’, τερεί αφκά,
τερεί οπίσ’ και έμπρι͜α
Μακρογουλίζ’, καλοτερεί
σ’ ανατολήν και δύσην,
κι αρχινά να μοιρολογά,
μ’ ανθρώπινον λαλίαν,
κι αρχινά να φτυλίεται
άμον χ̌έρα γυναίκα:
«Εσείν πλακία άχαρα,
μάρμαρα απαρδάλι͜α,
με μονοκέφαλους αετούς
και μίτρας βασιλιάδων
μ’ εγκόλπια πατριαρχών
και σταυρά δεσποτάδων,
με τα σπαθία στρατηγών,
παντιέρας καπετάνιων
Μάρμαρα, ντο σ̌κεπάζετεν
ολόεν έναν έθνος
αποσ̌κεπάστεν ’βλαβικά
τ’ άγια τα ταφία!
Το χώμαν θ’ ευκαιρώνει͜ ατο
τ’ ανάλαφρον αέρας,
ντ’ εβγαίν’ ας σο ανάσυρμαν
κι ας σο μαύρον το κλάμαν,
Ν’ εβγαίν’νε οι αποθαμέν’,
οι ζωντανοί θα εμπαίν’νε!»

♫

Οι ζωντανοί π’ εφήκανε
τον τόπον ντ’ εγεννέθαν
και εφορτώθαν τα στενά
τα νεκρικά κασέλας
κ’ εφόρεσαν τα σάβανα,
κι εσέβανε σην στράταν,
Σην στράταν την αγύριστον,
ντο πάει κι οπίσ’ ’κ’ έρ’ται!
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
άκλεραάκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα
άκρανάκρη
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανάσυρμανγοερό κλάμα, λυγμός
ανοιγάρι͜ακλειδιά
απάν’πάνω
απαρδάλι͜αεκείνα που είθε να χαθούν/καταστραφούν, αδέσποτα
απέξ’απέξω
αποθαμέν’πεθαμένοι
αποσ̌κεπάστεν(προστ.) ξεσκεπάστε
ατ’ςαυτής, της
αφκάκάτω
γομάταγεμάτα
εβγαίν’βγαίνει
εβγαίν’νεβγαίνουν
εγεννέθανγεννήθηκαν
εγέντονέγινε
εγέντονεέγινε
εγομώθενγέμισε
εδέβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εκάτσενκάθισε
εκρεμίενγκρεμίστηκε
εμπαίν’νεμπαίνουν
έμπρι͜αμπροστά
επάρθανπάρθηκαν, αλώθηκαν
επέμ’ναναπόμειναν
επεστάθενστάθηκε λίγο, σταμάτησε
έρθανήρθαν
έρ’ταιέρχεται
εσέβανεμπήκανε
εσείενσείστηκε
εσείνεσείς
έτονήταν
ευκαιρώνειαδειάζει
εφήκανεάφησαν
εφορτώθανφορτώθηκαν
έχ̌’έχει
θαμαστόνθαυμαστό
’θετου/της
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κάστρενκάστρο
καστροπόδι͜ατα πόδια/θεμέλια του κάστρου
κιντέαςτσουκνίδες
κολισ̌άφραςσαύρες (επιστ. Lacerta trilineata) κολοβός < κόλ(ος) + σαύρα
λαλίανλαλιά, φωνή
μακρογουλίζ’τεντώνει το λαιμό προς τα εμπρός
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
όλιονόλο, ολόκληρο
ολόενολόκληρο/η
ολόεραολόγυρα
οπίσ’πίσω
ορμίαρυάκια, ρεματιές
ούλιαόλα
πάγ’νεπηγαίνουν, έφυγαν, πάνε
παλατί’παλατιού
παντιέραςσημαίες bandiera
’πέμ’ναν(επέμ’ναν) απόμειναν
πόρτας(ονομ.πληθ.) πόρτες porta
ρίζας(γεν. ενικού) ρίζας, (ον./αιτ. πληθ.) ρίζες
’ς(ας) από
σπαθίασπαθιά
σταυράσταυροί
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
τερείκοιτάει
τοιτους/τις
φέγγονφεγγάρι
φτυλίεταιμαδιέται, μαλλιοτραβιέται, μτφ. ολοφύρεται
φωλέαφωλιά
χ̌έραχήρα

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2024

Τραγούδια: 8481 | Albums/Singles: 1315 | Συντελεστές: 1738 | Λήμματα: 15098
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr