Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Ακόμαν έτον μεσημέρτς

Η καμπάνα του ΠόντουΗ καμπάνα του Πόντου

Στιχουργοί: Φίλων Κτενίδης

Συνθέτες: Θεόφιλος Πουταχίδης

Καλλιτέχνες: Αλέξανδρος Παρχαρίδης, Θεόφιλος Πουταχίδης, Κώστας Διαμαντίδης, Πέλα Νικολαΐδη


Ακόμαν έτον μεσημέρτς
κι ερρούξεν η σκοτία
Ούλια μαύρα εγέντανε
σην γην και σα ουράνι͜α
Εβζήγαν τ’ άστρα τη νυχτός
και τ’ άστρεν τη ημέρας
και οι ανθρώπ’ εφαίνουσαν
φαντάσματα κι ισ̌κιάδες
και νι͜ά λαλίαν έκουες,
και νι͜ά ζωής ανάσμαν
Έφτασαν σον Καστρότειχον,
ερχίνεσαν ν’ εμπαίν’νε
Τρανόν φωνήν, τρανόν βοήν
αέρας εγομώθεν
Σην αρχήν άμον ντο μουγκρίζ’ν’
τα βούδι͜α απέσ’ σην δείσαν,
ύστερα άμον θάλασσας
βοετόν και φουρτούνα
Άμον τα όρι͜α ας σον σεισμόν
ντο ρούζ’νε και κυλίουν
Άμον χ̌ίλι͜α βροντέματα
και χ̌ίλι͜α χαλαρδίας
Τρανόν φωνήν, τρανόν βοήν,
οργή και παρακάλια
Ανοίξτεν νέα μνήματα
και παλαιά ταφία,
Ανοίξτεν σιδερόπορτας
τη Άδ’ αραχνιασμένα,
Ανοίξτεν, κλειστά στόματα,
δίχως γλώσσαν και χ̌είλι͜α
Ανοίξτεν, χ̌έρι͜α άκλερα
κι εγκάλιας οστουδένι͜α
Έχ̌’ κι έρ’ται τ’ αίμαν το χουλέν,
ντ’ εφέκετεν σον κόσμον
Ο Θάνατον και η Ζωή,
αγκαλιασμέν’ ας κείνταν
Μανάδες που εφέκετεν
πόρτας καρακωμένα
Κυρούδες που περ’μέν’νε σας
ακόμαν τ’ ορφανά σουν
Αδελφόπα που κλαίγ’νε σας
αδέλφι͜α κι αδελφάδες
Παιδία που εφέκετεν
άκλερους κύρ’ και μάναν
Άντρα, π’ εφέκες άχαρον
και χ̌έραν την γυναίκα σ’
’Κοδέσπαινα π’ απώλεκες
τον σύντροφο σ’ σην χώραν
Ούλ’ που εσέβετεν σην γην
κι εσέβετεν σο χώμαν
Σο χώμαν, τη γενιάς εσουν
κτήμαν, καιρούς και χρόνια,
πάππον προς πάππον ελαφρόν,
γονέον προς γονέον,
κληρονομιά ας σον Θεόν
και ας σα γονιακά σουν,
το χώμαν ντ’ επερ’μένε σας
κι εμάς πα επερ’μένεν
Σ’κώστε͜ ατο, με το κιφάλ’
με τα στουδένια ωμία,
σείστε͜ ατο με τα γόνατα,
με τη χ̌ερί’ τα στούδι͜α
κι εβγάτεν ας σα μνήματα,
εβγάτε ας σα ταφία
Εβγάτεν οι αποθαμέν’,
οι ζωντανοί θα εμπαίν’νε!
Εγέντονε Συντέλεια,
Δευτέρα Παρουσία
Εχπάγαν κι εκρεμίγανε
τα δέντρα ας σα ρίζας
Η ρίζα εγέντονε κορφή,
και η κορφή σο χώμαν
Απάν’ αφκά εγύρτσανε
τα ραχ̌ι͜ά και τα κάμπους
Τα ποτάμι͜α εκλώστανε,
πάγ’ν σα πεγαδομμάτι͜α.
Διώχ’ν’ ας σ’ οσπίτι͜α τουν τ’ ανθρώπ’ς,
τ’ Άγ’ς ας σα εγκλησίας
και νι͜ά σα σπέλι͜α αφήν’νε μας
και νι͜ά σα ραχ̌ορμία,
νι͜ά σα ομάλι͜α τ’ ήμερα,
και νι͜ά σ’ ορμάνι͜α τ’ άγρι͜α
Ουρανόν επιδέβεν μας,
κι η μαύρη γη ’κι σ’κών’ μας
Η θάλασσα επέμ’νε μας,
το πέλαγος περ’μέν’ μας
Η μαυροθάλασσα υγρόν,
κι ο βυθόν δίχως χώμαν
Εκεί ταφίν ’κι ανοίεται,
μνήμαν ’κι στερεούται
Εκεί κερίν ’κι άφκεται,
θυμίαμαν ’κι καίει
Μνημόσυνον ’κι γίνεται,
σταυρόν πού να καρφούται;
Το χώμαν ντ’ εγκαλιάστε σας
εμάς πα να σ̌κεπάζ’ μας
Η βρεχ̌ή τ’ ουρανού εμουν
να ρούζ’ και να δροσίζ’ μας
Ο ήλεν τη ραχ̌ί’ εμουν
ν’ εβγαίν’ και να χουλέν’ μας
Το κοιμητήρ’ να πρασινίζ’,
να σκουντουλίζ’ το χώμαν,
μανουσ̌άκια την άνοιξην,
τουτουγιάδες το θέρος,
’μάραντα τον μοθόπωρον,
τον χ̌ειμωγκόν λιβάνι
Τσ̌ίξτε μας, Εσείν, τσ̌ίξτε μας!
Το αίμαν εσουν είμες!
Βασιλιάδες κι Αρχιερείς,
όσιοι κι αγιασμένοι,
ποισέστεν τόπον και σε μας
ν’ εμπαίνομε να κείμες
Για ’βγάτεν και αφήστε μας
εύκαιρα τα ταφία
Εβγάτεν οι αποθαμέν’,
οι ζωντανοί θα εμπαίν’νε!
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
Άγ’ςΑγίους
αδελφόπααδελφάκια
άκλεραάκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα
άκλερουςάκληρους, φτωχούς, δυστυχείς, ταλαίπωρους
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανάσμανανάσα, αναπνοή
ανθρώπ’άνθρωποι
ανθρώπ’ςανθρώπους
ανοίεταιανοίγεται
ανοίξτεν(προστ.) ανοίξτε
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
αποθαμέν’πεθαμένοι
απώλεκεςέχασες ἀπόλλυμι
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
άστρενάστρο
αφήν’νεαφήνουν
αφκάκάτω
άφκεται(παθ.) ανάβει
’βγάτεν(προστ.) βγείτε
βοετόνβοή
βούδι͜αβόδια
βρεχ̌ήβροχή
βροντέματαβροντές
γονέονγονιός
δείσανομίχλη δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά
εβγαίν’βγαίνει
εβγάτεν(προστ.) βγείτε
εβζήγανέσβησαν
εγέντανεέγιναν
εγέντονεέγινε
εγκάλιαςαγκαλιές
εγκαλιάστεαγκάλιασε
εγκλησίαςεκκλησίες
εγομώθενγέμισε
εγύρτσανεγύρισαν
είμεςείμαστε
εκλώστανεγύρισαν, επέστρεψαν
έκουεςάκουγες
εκρεμίγανεγκρεμίστηκαν
εμουνμας
εμπαίν’νεμπαίνουν
επέμ’νεαπόμεινε
επερ’μένεπερίμενε
επερ’μένενπερίμενε
επιδέβενέφυγε, άφησε πίσω, προσπέρασε, ξεπέρασε
ερρούξενέπεσε
έρ’ταιέρχεται
ερχίνεσανάρχισαν
εσείνεσείς
εσουνσας
έτονήταν
εύκαιραάδεια, χωρίς περιεχόμενο/νόημα, ανούσια, μτφ. ανοησίες, (ουσ. τα) τα μαλακά μέρη της κοιλίας, βουβώνας
εφαίνουσανφαίνονταν
εφέκεςάφησες
εφέκετεναφήσατε
έχ̌’έχει
έχ̌’ κι έρ’ταιείναι στον ερχομό, έρχεται
εχπάγανξεριζώθηκαν, ξεκολλήθηκαν, αποκολλήθηκαν βιαίως ἐκσπάω
ήλενήλιος/ήλιο
θάνατονθάνατος
θέροςκαλοκαίρι
ισ̌κιάδεςσκιές
καρφούταικαρφώνεται
κείμεςκειτόμαστε, ξαπλώνουμε
κείντανκείτονται, ξαπλώνουν
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλ’κεφάλι
κλαίγ’νεκλαίνε
’κοδέσπαιναοικοδέσποινα
κυλίουνκυλάνε
κύρ’πατέρα
λαλίανλαλιά, φωνή
μανουσ̌άκιαμενεξέδες/βιολέτες մանուշակ (manušak)<manafšak
’μάραντα(επιστ. Helichrysum stoechas) τα αγριολούλουδα ελίχρυσος ο πολύτιμος
μεσημέρτςμεσημέρι
μοθόπωρονφθινόπωρο
νι͜άούτε ne
ομάλι͜α(επιρρ.) ομαλά, ευθεία, πεδιάδες, ίσια
όρι͜αόρη
ορμάνι͜αδάση orman
οσπίτι͜ασπίτια hospitium<hospes
οστουδένι͜αοστέινα, κοκκαλιάρικα ὀστοῦν~οστούδιον
ούλ’όλοι
ούλιαόλα
παπάλι, επίσης, ακόμα
πάγ’νπηγαίνουν
παιδίαπαιδιά
πάππονπαππούς
πεγαδομμάτι͜απηγές νερού
περ’μέν’περιμένει
περ’μέν’νεπεριμένουν
ποισέστεν(προστ.) κάνετε, φτιάξτε
πόρτας(ονομ.πληθ.) πόρτες porta
ραχ̌ί’ράχης, βουνού
ραχ̌ι͜άράχες, βουνά
ραχ̌ορμίαορεινά ρυάκια
ρίζας(γεν. ενικού) ρίζας, (ον./αιτ. πληθ.) ρίζες
ρούζ’πέφτει, ρίχνει
ρούζ’νεπέφτουν
σ̌κεπάζ’σκεπάζω/ει
σκοτίασκοτάδι
σκουντουλίζ’ευωδιάζει, μοσχοβολάει
σ’κών’σηκώνω/ει
σ’κώστε(προστ.) σηκώστε
σουνσας
στουδένιαοστέινα, κοκκαλιάρικα ὀστοῦν~οστούδιον
στούδι͜αοστά, κόκκαλα ὀστοῦν~οστούδιον
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
ταφίντάφος
τουντους
τουτουγιάδεςτο φυτό αμάραντος (Helichrysum stoechas – Ελίχρυσος ο πολύτιμος) dudiye otu/tutuya
χ̌ειμωγκόν(ονομ.) χειμώνας, (γεν.) χειμώνα
χ̌έρανχήρα
χαλαρδίας(ον. πληθ., τα) πλημμύρες χειμάρρων (γεν. ενικ) πλημμύρας χειμάρρου
χουλέν’ζεσταίνει, θερμαίνει
χουλένζεστό/η
χώρανξένους, μη οικείους, ξενιτειά
ωμίαώμοι

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2024

Τραγούδια: 9120 | Albums/Singles: 1466 | Συντελεστές: 1853 | Λήμματα: 15694
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr