Προβολή Τραγουδιού
Αναστάσιμα

Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Αλέξανδρος Παρχαρίδης, Γιώργος Σοφιανίδης, Παναγιώτης Θεοδωρίδης, Στάθης Παρχαρίδης
Ραχ̌ι͜ά και ραχ̌οκέφαλα, ανοίξτεν θα περάνω Ωρία παίρετε άψιμον όντες αναστενάζω Εποίκες με, τσούνας κουτάβ’, κι απέσ’ σ’ ορμάν’ επέμ’να Φυλλόπον εχαρχάριζεν εσέναν ενεμένα Πώς να μη λέγω παλαλά, πώς να μη λέγω αΐκα; Τ’ εσά τ’ ομμάτι͜α που ελέπ’ πώς να μη στέκ’ καρίπ’κα; Γιά μάϊσσα μάνα εποίκε σε, γιά μαϊσσωμένον είσαι και ’κι πονείς το καρδόπο μ’ όντες παρακαλεί σε Ε! Σην πλατείαν χορεύ’νε!!! ♫ Από Θεού χαρτίν έρθεν οφέτος θα γυρεύω δύο κουκούτσι͜α -ν- άλατα τ’ αρνόπο μ’ να γητεύω Πουλί μ’, τη χωριστέρα σου ντό βάλλτς απάν’ σο γιάνι; Εμορφάδα σ’ κανείται σε, μ’ αλείφκεσαι πογιάν -ι Ο πρόσωπος σ’ πολλά έμορφον, τ’ ομμάτι͜α σ’ τογραεύ’νε Το στέσιμον κι η καλατσή σ’ τον άνθρωπον μαεύ’νε Πουλί μ’, απέσ’ σην αύλι͜α σου εκούρεψες καπάνα Πρώτα -ν- επίασες εμέν, ν’ αηλί τ’ εμόν τη μάναν! Ε! Άψιμον σο Πορτοράζ!!! ♫ Σίτ’ στέκω κάπως γίνουμαι, σίτ’ στέκω κατ’ παθάνω Γίνουμαι κάστρα να πατώ, χωρία να χαλάνω Γουρπάνι σ’, ποδεδίζω σε, μανουσ̌ακί’ σκουντούλα! Όντες πονεί το καρδόπο μ’ για γρίβωσον ση γούλα μ’ Η κεμεντζ̌έ μ’ χ̌ελιδονίζ’ και τα κόρδας ι-μ’ κλαίγ’νε Θα βλαστημώ τον κύρ’ν ατουν για τ’ εσέν αν κατ’ λέγ’νε Σο Πορτοράζ οι παλαιοί απ’ είνας-είνας φεύ’νε Πού είν’ ατείν’ που έλεγαν «σην πλατείαν χορεύ’νε»; ♫ Ντο να ευτάγω σε, πουλί μ’, και να ευχαριστώ σε; Τ’ ημ’σόν τη ψ̌η μ’ ας δίγω σε και τ’ άλλο πα ας χρωστώ σε Το Πορτοράζ, το Πορτοράζ το άνθεν και το κάθεν Οι παλαιοί επέθαναν εμορφία ’θε εχάθεν Όντες ακούω και τον Γιώρ’ να παίζ’ και το τουλούμ’ και ντό πολλά έρ’ται σο νου μ’ ο Κώτσον τ’ Ασαλούμ! ♫ Σ’ αλάτ’ αφκά μη κάθεσαι, γριβών’ απάν’ ι-σ’ πίσσα Αούτα τα ξερόχ̌ερα μ’ σην ψ̌η σ’ απάν’ να ’κείσαν Ανάθεμα και το ρακίν ας σ’ όλιον το καλλίον Εκατό δράμι͜α είν’ πολλά, ημ’σόν οκάν ολίγον Εγώ -ν- αδά ’κι ’ίνουμαι, εγώ -ν- αδά ’κι στέκω Τ’ ομμάτι͜α μ’ χαντυλλι͜άουνταν εσέν όντες ελέπω
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αδά | εδώ | ||
αΐκα | τέτοια/ες | ||
αλάτ’ | έλατο | ||
άλατα | αλατισμένα | ||
αλείφκεσαι | αλείβεσαι | ||
άνθεν | επάνω, από πάνω | ||
ανοίξτεν | ανοίξτε (προστ.) | ||
αούτα | αυτά | ||
απάν’ | πάνω | ||
απέσ’ | μέσα | ||
αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
ατείν’ | αυτοί | ||
ατουν | τους | ||
αύλι͜α | αυλή | ||
αφκά | κάτω | ||
άψιμον | φωτιά | ||
βάλλτς | βάζεις | ||
γητεύω | ξορκίζω, ξεματιάζω, κάνω γητειές προς θεραπεία κπ | ||
γιά | είτε, ή | ya/yā | |
γιάνι | πλάι, πλευρό | yan | |
γίνουμαι | γίνομαι | ||
γούλα | λαιμός | gula | |
γουρπάνι | θυσία | kurban/ḳurbān | |
γριβών’ | προσκολλάται | ||
γρίβωσον | προσκολλήσου (προστ.) | ||
δίγω | δίνω | ||
δράμι͜α | μονάδα βάρους, 1 δράμι=1/400 της οκάς | μεσ. ελλ. δράμιον < τουρκ. dirhem < περσ. dirham < αρχ. ελλ. δραχμή (αντιδάνειο) | |
είν’ | είναι (για πληθ.) | ||
είνας | ένας/μία | ||
εκούρεψες | έστησες | kurmak | |
ελέπ’ | βλέπει/βλέπω | ||
ελέπω | βλέπω | ||
εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
εμορφάδα | ομορφιά | ||
εμορφία | ομορφιά | ||
έμορφον | όμορφο | ||
ενεμένα | περίμενα, ανέμενα | ||
επέθαναν | πέθαναν | ||
επέμ’να | απόμεινα | ||
εποίκε | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
εποίκες | έκανες, έφτιαξες | ποιέω-ῶ | |
έρθεν | ήρθε | ||
έρ’ται | έρχεται | ||
εσά | δικά σου/σας | ||
ευτάγω | κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
εχάθεν | χάθηκε | ||
εχαρχάριζεν | θρόιζε | ||
ημ’σόν | μισό/η | ||
’θε | του/της | ||
’ίνουμαι | γίνομαι | ||
κάθεν | κάτω, κάθε | ||
καλλίον | καλύτερο (επίθ.), καλύτερα (επίρ.) | ||
κανείται | φτάνει, είναι αρκετό | ||
καπάνα | παγίδα | kapan | |
καρδόπο | καρδούλα | ||
καρίπ’κα | μοναχικά, ερημικά | garip/ġarīb | |
κατ’ | γιατί/γιατί δεν | ||
’κείσαν | (εκείσαν) κείτονταν, ξάπλωναν | ||
κεμεντζ̌έ | η λύρα | kemençe/kemānçe | |
’κι | δεν | ουκί<οὐχί | |
κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
κόρδας | χορδές | ||
κύρ’ν | κύρη, πατέρα | ||
λέγ’νε | λένε | ||
μαεύ’νε | μαγεύουν | ||
μαϊσσωμένον | μαγεμένο | ||
μανουσ̌ακί’ | μενεξέ, βιολέτας | մանուշակ (manušak)<manafšak | |
ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
ομμάτι͜α | μάτια | ||
όντες | όταν | ||
ορμάν’ | δάσος | orman | |
οφέτος | φέτος | ||
πα | πάλι, επίσης | ||
παθάνω | παθαίνω | ||
παίρετε | παίρνετε | ||
παλαιοί | παλιοί | ||
παλαλά | τρελά, τρέλες | ||
περάνω | περνάω | ||
ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
πολλά | πολλά (επίθ.), πολύ (επίρ.) | ||
πρόσωπος | πρόσωπο | ||
ρακίν | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
ραχ̌οκέφαλα | κορφές βουνών | ||
σίτ’ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
τογραεύ’νε | κομματιάζουν | doğramak | |
τουλούμ’ | άσκαυλος, αγγείο | tulum | |
τσούνας | σκύλας | ||
φεύ’νε | φεύγουν | ||
φυλλόπον | φυλλαράκι | ||
χαλάνω | χαλάω, καταστρέφω | ||
χαντυλλι͜άουνταν | γαργαλιούνται, μτφ. θαμπώνονται | ||
χορεύ’νε | χορεύουν | ||
χωρία | χωριά | ||
χωριστέρα | χωρίστρα | ||
ψ̌η | ψυχή | ||
ωρία | πρόσεξε, φύλαξε, επέβλεψε (προστ.) |