Βιογραφικό
Οδυσσέας Λαμψίδης
|
Ο Οδυσσέας Λαμψίδης (1917-2006) ήταν Έλληνας ιστορικός.
Ο Οδυσσέας Λαμψίδης γεννήθηκε το 1917 στην Τραπεζούντα. Η οικογένειά του καταγόταν από τα Κορόξενα της Άρδασας της επαρχίας Χαλδίας. Φοίτησε για ένα χρόνο στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μονάχου και στη συνέχεια στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών απ’ όπου αποφοίτησε μετά την επιστροφή του από το μέτωπο της Αλβανίας το 1941.
Από το 1938 στρατεύεται ως έφεδρος αξιωματικός του ιππικού και συμμετέχει στον πόλεμο της Αλβανίας.
Το 1948 ανακηρύχθηκε αριστοβάθμιος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Αθηνών με διατριβή «Ἡ ποινή τῆς τυφλώσεως παρά τοῖς Βυζαντινοῖς» (Αθήναι 1949).Υπηρέτησε ως φιλόλογος στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση (Πρότυπο Λύκειο Αθηνών Μπερζάν και ύστερα Ά. Μωραΐτη και, τα τελευταία 25 χρόνια της εκπαιδευτικής του δραστηριότητας, στο Ελληνικό Γυμνάσιο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών.
Διετέλεσε εκδότης του περιοδικού Ἀρχεῖον Πόντου, το όποιο διηύθυνε από το 1952 έως το 1991.Επίσης ήταν συνεργάτης του κωδικολογικού περιοδικού Scriptorium και για τα βυζαντινά και ποντιακά λήμματα σην εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος- Λαρούς από το 1960 έως το 1967.
Διετέλεσε προέδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών (από το 1961 έως το 1990).
Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα στις 20 Μαΐου 1998.
Ο Λαμψίδης κάλυψε σε ένα μεγάλο ποσοστό το κενό που υπήρχε σχετικά με την περίοδο των Μεγάλων Κομνηνών στην Τραπεζούντα, εκδίδοντας και σχολιάζοντας τις βασικότερες πηγές για την ιστορία του κράτους της Τραπεζούντας: στηριζόμενος στον μοναδικό κώδικα δημοσίευσε σε κριτική έκδοση και σχολίασε το Χρονικό του πρωτοσεβαστού καί πρωτονοταρίου Μιχαήλ του Παναρέτου (Περί τῶν τῆς Τραπεζοῦντος βασιλέων, τῶν μεγάλων Κομνηνῶν, ὅπως καί πότε καί πόσον ἕκαστος ἐβασίλευσεν), που αποτελεί μέχρι και σήμερα την κυριότερη διασωζόμενη πηγή για την ιστορία του κράτους των Μεγάλων Κομνηνών. Η Ακαδημία Αθηνών το 1979 του απένειμε αργυρούν μετάλλιον για το επιστημονικό του έργο για το Βυζάντιο και για τον ποντιακό χώρο.
Πέθανε στην Αθήνα στις 12 Ιουλίου 2006.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΝΤΙΟΥΣ
I. Σε περιοδικά
• «Zu Bessarions Lobrede auf Trapezunt», BZ 35 (1935), σσ. 15-17
• «Sprachliches zu den Vazelonos-Urkunden», BZ 35 (1935), σσ. 18-19
• «Ποντικόκαστρον - Λεοντόκαστρον», Έλληνικά 8(1935), σ.353
• «Alexis II Empereur de Trébisonde (1297-1330) et l’ Églisede Rome», BZ 36 (1936), σσ.327-329
• «Τζέργα», Ποντιακά Φύλλα A’,τεϋχ.10 (Δεκ. 1936),σ.5
• «Περί τής Μεσαιωνικής γλώσσης του Πόντου», Ποντιακά Φύλλα Λ’, τεύχ. 11 (Ίαν. 1937), σσ.14-15
• «Κανίτου»,Ποντιακά Φύλλα Β’, τεύχ.14 (Άπρ.1937), σ.58
• «Τοπογραφικά Τραπεζοΰντος. I. Αί παρά τφ Julien Bordier πληροφορίαι», Ποντιακά Φύλλα Β’,τεΰχ. 17-18 (Ίούλ.-Αύγ. 1937), σσ. 245-247· τεϋχ.20 (Όκτ. 1937), σσ. 317-320.
• «Georges Chrysococcis, le médecin, et son œuvre», BZ 38(1938), σσ.312-22
• «Πώς ήλώθη ή Τραπεζοΰς», Αρχείον Πόντου 17 (1952), σσ. 15-54
• «Γλωσσικά σχόλια είς μεσαιωνικά κείμενα τοϋ Πόντου», Αρχείον Πόντου 17 (1952), σσ. 227-238 και Ἐν Ἀθήναις: Μυρτίδης, 1952
• «Ο γάμος Δαβίδ τοϋ Μεγάλου Κομνηνού κατά το Χρονικόν του Παναρέτου», Αθηνά 57 (1953), σσ. 365-368
• «Άγιος Ευγένιος ό Τραπεζούντιος. Ανέκδοτα κείμενα: Α. Το μαρτύριον του άγιου Ευγενίου υπό Ίωάννου Ξιφιλίνου. Β. Κανών εις άγιον Ευγένιον υπό Ιωάννου του Ευγενικού. Γ. Ανωνύμου κανών είς άγιον Ευγένιον εξ ’ Αθηναϊκών κωδίκων», Αρχείον Πόντου 18 (1953), σσ. 129-201.
• «Η άλωσις της Τραπεζούντος υπό τών Τούρκων καί ό Βαρβερινός κώδιξ 111», Αρχείον Πόντου 18 (1953), σσ.297-305
• «Ό βασιλεύς τής Τραπεζοϋντος κατά τό Χρονικόν Μιχαήλ τοϋ Πανα ρέτου», Επιστημονική Επετηρίς Βυζαντινώ Σπουδών 23 (1953), σσ. 567-576
• «Απάντησις είς κριτικήν», Αρχείον Πόντου 19 (1954), σσ. 20-36.
• «Τινά περί του έργου καί τών ιδεών Μιχαήλ τοϋ Παναρέτου», Αρχείον Πόντου 19 (1954), σσ.37-60, Εν Αθήναις: Τύποις Μυρτίδη, 1954
• «Ο Πόντος κατά τόν Ρωσοτουρκικόν πόλεμον τοϋ 1828-1829»,Αρχείιον Πόντου 19 (1954), σσ. 226-231
• «Ίωάννου Εύγενικοϋ Εκφρασις Τραπεζοϋντος (Χρονολόγησις καί έκδοσις)», Αρχείον Πόντου 20 (1955), σσ. 3-39
• «Ετυμολογικά καί σημασιολογικά», Αρχείον Πόντου 20 (1955), σσ. 144-149
• «Datierung des Έγκώμιον Τραπεζοϋντος von Kardinal Bessarion», BZ 48 (1955), σσ. 291-292
• «Συμβολή είς τόν βίον τών Αθηναίων μοναχών ιδρυτών τής μονής Σουμελά», Τα Αθηναϊκά, τεύχ.2 (1956), σσ.3-12.
• «Διορθωτικά είς τό Χρονικόν Μιχαήλ του Παναρέτου», Αρχείον Πόντου 21 (1956), σσ.3-25
• «Κροτώ - κρατώ - κρατίζω εν τώ Χρονικώ Μιχαήλ του Παναρέτου», Αρχείον Πόντου 21 (1956) 226-230
• «La tradition manuscrite de la Chronique de M. Panarétos et l’édition de S. Lampros», Mélanges offerts à Octave et Melpo Merlier III (1957), σσ. 93-97
• «Ιωάννου του Εύγενικού, Όποιον ρή είναι τόν πνευματικόν πατέρα», Αρχείον Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου 12 (1957), σσ.190-193.
II. Αυτοτελή δημοσιεύματα
• Οι Έλληνες του Πόντον υπό τους Τούρκους (1461-1922). Α’. Πολιτική Ιστορία, Άθήναι 1957,
• Μιχαήλ του Παναρέτου Περί των Μεγάλων Κομνηνών (εισαγωγή - έκδοσις - σχόλια), Άθήναι1958,
• Μνήμη Αυτοκρατορίας Μεγάλων Κομνηνών (1461-1961) (σύνταξις, πρόλογος καί επιμέλεια έκδόσεως), Άθήναι1961,
• Η εμπορική σημασία τής Ποντικής Τραπεζούντος, Άθήναι 1963,
• Μνήμη Ελλήνων Προσφύγων τοϋ 1922, Άθήναι, εκδόσεις «Ένώσεως Σμυρναίων» άρ. 18, 1970,
• Ανδρέου Αιβαδηνού Βίος καί Έργα, Άθήναι 1975,
• Αριάδνη Ραζή, Ευρετήριον απεικονίσεων καί φωτογραφιών του Πόντου και τών Ελλήνων Ποντίων, Άθήναι 1977,
• Μελωδίαι δημωδών (ασμάτων καί χορών τών Ελλήνων Ποντίων, Άθήναι1977
• Γύρω στο Ποντιακό Θέατρο. Υπόσταση καί ιστορία του (1922-1972), Ἐπιτροπή Ποντιακῶν Μελετῶν, Άθήναι 1978,
• Ο έκ Πόντου όσιος Νίκων ό Μετανοείτε (κείμενα-σχόλια), Άθήναι 1982, Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, 2007
• Δημοσιεύματα περί τον Ελληνικόν Πόντον καί τούς Έλληνας Ποντίους, Α’, Άθήναι1982,
• Αγιος Ευγένιος, ο πολιούχος τής Τραπεζούντος, Παμποντιακή Ἓνωση, Άθήναι 1984
• Γιάννης Ταϊγανίδης, Οί οικισμοί τών Ελλήνων στό Μικρασιατικό Πόντο τό 1920, Αθήνα 1989.
• Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Ανέκδοτα κείμενα γιάτόν Πόντο. Ανατύπωση άπό τό περιοδικό Ο Ξεν 14 (1996)
• Αχιλλέας Λαμτζίδης, Συμβολή στη λειτουργία τών Ελλήνων της ενορίας Υπαπαντής της Τραπεζούντας (1920 - 1923), Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 1997
• Η οικονομική ζωή του Πόντου μετά τό 1880. Κείμενα καί Έλληνες φορείς. Ανάτυπο άπό Ο Ξενιτέας 15 (1999), σσ.9-183.
• Δύο τραπεζουντιακά φυλλάδια κατά Χρυσάνθου, μητροπολίτη Τραπεζούντας, καί τής πολιτείας του (1920, 1921). Ανάτυπο άπό Δωδώνη: Ιστορία καί Αρχαιολογία ΚΗ’ (1999), σσ.5-218.
• Προσπάθειες στρατιωτικής όργανώσεως τών Έλληνοποντίων (25 Απριλίου 1919 - 5 Απριλίου 1920). Νέα έκδοση τής Έκθέσεως Δ. Καθενιώτη. Ανάτυπο άπό Δωδώνη: Ιστορία καί Αρχαιολογία ΛΑ’ (2002), σσ.7-222.
• «Οι Έλληνες στό Μικρασιατικό Πόντο». Εισαγωγή στον Γ’ τόμο τής σειράς Έξοδος τοΚέντρου Μικρασιατικών Σπουδών (υπό έκδοση)
ΙΙΙ. Αυτοτελείς ιστορικές μελέτες
• Εις κατά τον 16ον αιώνα νοθευτής κειμένων και διγράφων, ο Μονεμβασίας Μακάριος ο Μελισσηνός, κατά μετάφρασιν Οδυσσέος Λαμψίδου, Αθήναι: Παναγιωτίδης, 1938
• Ἀνέκδοτα ὑμνογραφικά ἔργα Ἰωάννου τοῦ Εὐγενικοῦ, Ἀθῆναι: Τυπ. Μανδαλοπούλου, [1966]
• Ἄνθιμος Α. Παπαδόπουλος, (1878 - 1962) : Βίος - δρᾶσις - ἔργα, Ἐν Ἀθήναις: Μυρτίδης, 1963
• Ὁ Πόντος κατά τούς περιηγητάς καί τούς ταξιδιώτας εἰς τούς νεωτέρους χρόνους,Ἀθῆναι: [χ.ἐ.], 1965
• Στοιχεία ἱστορίας τοῦ Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ, Ἀθῆναι: [χ.ἐ.], 1969,1970
• Δύο μετά ὑφαντῶν στίχων Βυζαντινά σχηματικά ποιήματα, Ἀθῆναι: [χ.ἐ.], 1982 Ἀποστολική Διακονία
• Συμβολή στην οικονομική ζωή της Σμύρνης μετά το 1870,Κανάκης, 2009
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ
• Μυθιστορηματική διήγησις περί της Θεοδώρας, Αθήναι: [χ.ε.], 1960
Πηγή: Βικιπαίδεια
Albums/Singles (1)
